Khác với trĩ nội, trĩ ngoại hình thành ở ngoài ống hậu môn nên rất dễ để có thể nhận biết được bệnh ngay ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, với tâm lý e ngại và chủ quan nên thường để bệnh tiến triển đến giai đoạn nặng mới điều trị. Đón đọc bài viết dưới đây sẽ giúp bạn trang bị đầy đủ những thông tin hữu ích nhất về bệnh trĩ ngoại giúp nhanh chóng đẩy lùi bệnh từ sớm.

Bệnh trĩ ngoại là gì?

Trĩ ngoại (tên viết tắt của cụm từ external hemorrhoids) là thuật ngữ mô tả tình trạng đám rối tĩnh mạnh ở dưới đường lượng bị phồng giãn quá mức, dẫn đến hiện tượng ứ huyết và hình thành búi trĩ nằm ngoài ống hậu môn. Không giống như bệnh trĩ nội, các triệu chứng của bệnh trĩ ngoại thường dễ nhận biết được ngay từ giai đoạn đầu. Do đó, người bệnh có thể dễ dàng nhận biết thông qua việc chạm tay vào búi trĩ hoặc quan sát bằng mắt thường.

Trĩ ngoại chứa các dây thần kinh cảm giác, do đó nên người bệnh luôn có cảm nhận khó chịu, không thoải mái, vướng víu, ngứa ngáy,… ở vùng hậu môn, gây ảnh hưởng lớn tới đời sống sinh hoạt, chất lượng công việc của người bệnh.

Hiện nay, tỷ lệ người bệnh trĩ ngoại tăng lên một cách nhanh chóng, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi lười vận động do tính chất công việc đặc thù. Vì vậy, ngay khi phát hiện những triệu chứng bất thường, bạn nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức để được kiểm tra chính xác và hướng dẫn xử trí kịp thời.

Dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ ngoại

Ở giai đoạn đầu, rất ít người để ý đến triệu chứng của bệnh, chỉ đến khi bệnh chuyển biến nặng hơn thì mới có những dấu hiệu rõ rệt, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt thì người bệnh mới chú ý và đi thăm khám. Nhưng nếu để bệnh tiến triển nặng thì sẽ gây khó khăn trong việc điều trị. Vì thế, người bệnh cần quan sát thật kỹ để có thể điều trị bệnh nhanh chóng và dễ dàng, hạn chế nguy cơ tái phát.

Dấu hiệu trĩ ngoại người bệnh thường xuyên gặp phải là tình trạng nếp nhăn ở hậu môn sưng phồng. Người bệnh có thể sờ thấy rõ ràng. Ngoài ra, bệnh lý còn đi kèm với một số triệu chứng khác như:

• Đại tiện ra máu: Phân cọ sát vào hậu môn sẽ gây chảy máu. Ban đầu, máu chỉ xuất hiện trên phân và giấy vệ sinh, lâu dần máu có thể chảy thành giọt, tia máu nhỏ.
• Cảm giác vướng víu, ngứa ngáy hậu môn: Người bệnh luôn cảm thấy vướng víu ở hậu môn và có chất nhầy gây ngứa ngáy, khó chịu.
• Đau rát hậu môn: Người bệnh thường đau đớn khi đi đại tiện do búi trĩ to gây nghẹt hậu môn.
• Sa búi trĩ: Tùy vào mức độ và tình trạng của mỗi người mà biểu hiện búi trĩ bị trồi ra ngoài hậu môn là nhiều hay ít. Đối với trĩ ngoại ở mức độ nhẹ thì búi trĩ sẽ sa ra ngoài hậu môn ít hơn và có thể tự co lên sau khi đi vệ sinh còn khi bệnh ở mức độ nặng thì búi trĩ không thể co lên được. Sa búi trĩ không chỉ gây đau đớn cho người bệnh mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt của người bệnh.
• Tình trạng chảy dịch nhầy ở hậu môn: Dịch nhầy thường có màu trắng hoặc trong, đôi khi có lẫn máu. Nếu không được vệ sinh kỹ, hậu môn luôn trong tình trạng ẩm ướt, ngứa ngáy,… Tình trạng này kéo dài còn tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển gây ra tình trạng viêm nhiễm ở hậu môn.

Như vậy, trĩ ngoại có thể nhận biết được khi người bệnh có một số triệu chứng như trên. Các triệu chứng này không chỉ gây khó chịu, đau đỡn cho người bệnh mà còn có thể là nguy hiểm. Vậy nguyên nhân do đâu mà chúng ta có thể gặp phải bệnh trĩ ngoại, hãy cùng tìm hiểu.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ ngoại

Nguyên nhân gây bệnh trĩ ngoại thường gặp nhất là việc rặn nhiều lần, rặn mạnh khi đi đại tiện. Rặn nhiều, rặn mạnh làm tăng áp lực lên tĩnh mạch, cản trở quá trình lưu thông máu. Từ đó gây căng, tích tụ máu ở các tĩnh mạch, sự căng giãn kéo dãi và quá mức, cuối cùng sẽ dẫn đến hình thành búi trĩ.

Rặn nhiều khi đi đại tiện thường xảy ra khi bạn tiêu chảy hoặc táo bón nghiêm trọng, diễn ra trong thời gian dài. Vì thế để phòng ngừa trĩ ngoại, bệnh nhân cần giải quyết căn nguyên gây bệnh càng sớm càng tốt.

Ngoài ra, bệnh trĩ ngoại cũng có thể xảy ra do một số nguyên nhân cơ bản như:

Ngồi lâu, ngồi nhiều ít vận động

Nếu bạn là người có công việc hoặc thói quen ngồi lâu một chỗ (như người làm văn phòng, lái xe), người phải đứng nhiều (như công nhân dây chuyền, thợ lao động), người ít đi lại, ít vận động thể dục và thường xuyên mang vác vật nặng sẽ có nguy cơ mắc bệnh trĩ cao. Bởi vì, đây đều là những hoạt động làm tăng áp lực lên tĩnh mạch, ứ huyết tĩnh mạch hậu môn do cản trở quá trình lưu thông máu. Đồng thời, việc này cũng khiến búi trĩ ngoại nhanh chóng hình thành và gia tăng kích thước, mức độ.

Đại tiện không đúng cách

Thói quen nhịn đại tiện, ngồi đại tiện quá lâu trong nhà vệ sinh, rặn mạnh khi đi đại tiện,… thì nguy cơ mắc bệnh trĩ là rất cao, thậm chí còn khiến trĩ phát triển nặng hơn.

Ăn uống không khoa học

Những thói quen ăn uống không khoa học sẽ khiến cho hệ tiêu hóa hoạt động kém và thậm chí là gây ra nhiều rắc rối và phiền toái cho người bệnh.

Một số thói quen ăn uống xấu dẫn đến bệnh trĩ ngoại như:

• Chế độ ăn ít chất xơ, nhiều đạm và protein khiến cho hệ tiêu hóa hoạt động khó khăn hơn và dẫn đến tình trạng táo bón. Đây là nguyên nhân gây căng giãn tĩnh mạch và hình thành búi trĩ.
• Thói quen ăn nhiều thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ.
• Thường xuyên sử dụng các chất kích thích không chỉ dẫn đến trĩ mà còn gây ảnh hưởng đến sưc khỏe người dùng.
• Uống ít nước.

Các bệnh lý mắc kèm

Một số bệnh lý về đường hô hấp (giãn phế quản, hen phế quản, viêm phế quản…) và các bệnh về đường tiêu hóa có thể gây ảnh hưởng tới quá trình tiêu hóa, gây áp lực lên hệ thống tiêu hóa.

Phụ nữ mang thai và sau sinh

Phụ nữ mang thai và sau sinh thường có nguy cơ mắc bệnh trĩ cao hơn so với người khác. Nguyên nhân là do nhóm đối tượng này thường có sức khỏe suy yếu, dễ bị táo bón. Hệ thống tĩnh mạch cũng chịu nhiều áp lực do thai lớn chèn ép và cản trở quá trình lưu thông máu. Đối với phụ nữ sau sinh, rặn nhiều khi sinh làm tăng áp lực lên tĩnh mạch và cơ vòng hậu môn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Dấu hiệu và cách chữa bệnh trĩ ở bà bầu

Bệnh trĩ ngoại có nguy hiểm không?

Trĩ ngoại nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, bệnh sẽ tiến triển nặng và dần phát triển thành nhiều biến chứng nguy hiểm, khó lường như:

• Thiếu máu: Tình trạng đi ngoài ra máu kéo dài sẽ khiến người bệnh gặp phải một số biểu hiện như: mệt mỏi, chóng mặt, thiếu sức sống, da xanh xao, kém tập trung, hay bị choáng…
• Viêm nhiễm hậu môn: Do dịch nhầy tiết ra thường xuyên khiến cho bộ phận hậu môn luôn trong tình trạng ẩm ướt. Từ đó sẽ tạo kiện thuận lợi để vi khuẩn xâm nhập và phát triển gây ra hiện tượng viêm nhiễm. Tình trạng nhiễm khuẩn hậu môn nếu không được điều trị kịp thời còn dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm bạch mạch, nhiễm trùng máu, rối loạn ống tiêu hóa…
• Tắc mạch: Theo thời gian, búi trĩ sẽ sa khỏi hậu môn, sau đó, máu huyết sẽ tích trữ, ứ đọng lâu ngày và dẫn đến tình trạng tắc mạch.
• Hoại tử búi trĩ: Búi trĩ bị vi khuẩn tấn công, gây viêm nhiễm lâu ngày nếu không được điều trị kịp thời điều trị sẽ dẫn đến tình trạng hoại tử búi trĩ. Vì máu và chất dinh dưỡng lưu thông đến búi trĩ gặp phải nhiều loại gây hoại tử ở hậu môn rất cao, nguy hiểm hơn sẽ gây nhiễm trùng máu.

Ngoài các biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, bệnh trĩ ngoại còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống tinh thần của người bệnh.

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Bệnh trĩ ngoại có nguy hiểm không?

Các biện pháp chẩn đoán bệnh trĩ ngoại

Nội soi là một trong những phương pháp chẩn đoán trĩ ngoại

Thông thường bệnh trĩ ngoại sẽ được chẩn đoán bằng cách kiểm tra tổn thương và xác định các triệu chứng đi kèm. Ngoài ra để chẩn đoán xác định, bệnh nhân sẽ được yêu cầu thực hiện thêm một số kỹ thuật sau:

• Xét nghiệm tìm máu trong phân: Phần lớn các trường hợp bị trĩ sẽ đều bị chảy máu khi đại tiện. Do đó, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm phân nhằm tìm xem trong phân có lẫn vết máu tươi hay không.
• Nội soi ống hậu môn: Việc nội soi ống hậu môn giúp kiểm tra chi tiết cả bên ngoài và bên trong ống hậu môn, từ đó có kết quả chẩn đoán chính xác về bệnh trĩ ngoại và tình trạng bệnh.
• Soi đại tràng sigma: Đại tràng sigma nằm gần trực tràng – hậu môn, phân được lưu trữ ở đây trước khi được đào thải ra bên ngoài. Kỹ thuật chẩn đoán này có mục đích chẩn đoán phân biệt với một số bệnh lý có triệu chứng tương tự bệnh trĩ như xoắn đại tràng sigma, viêm túi thừa đại tràng, polyp đại tràng, viêm đại tràng,…
• Nội soi ruột kết: Trong một số trường hợp, bệnh trĩ ngoại có thể xuất hiện đồng thời với trĩ nội hoặc những bệnh lý khác. Do đó, nội soi ruột kết được thực hiện với mục đích kiểm tra các dạng của bệnh trĩ, đồng thời đánh giá chính xác mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Sinh thiết: Sinh thiết được chỉ định cho những bệnh nhân bị trĩ ngoại có kèm theo một số triệu chứng nghiêm trọng khác. Khi sinh thiết, bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ và xét nghiệm bệnh phẩm trong phòng thí nghiệm, giúp tìm kiếm những bất thường và ra hướng điều trị thích hợp.

Trĩ ngoại có chữa khỏi được không?

Bệnh trĩ ngoại không thể tự khỏi được và sẽ phát triển nghiêm trọng theo thời gian. Để chấm dứt tình trạng này, người bệnh bắt buộc phải có các biện pháp can thiệp phù hợp.

Trĩ ngoại hoàn toàn có thể dễ dàng điều trị dứt điểm khi bệnh mới khởi phát. Tuy nhiên, rất ít người điều trị bệnh ở giai đoạn này, chỉ đến khi bệnh phát triển đến giai đoạn III và IV thì người bệnh mới đi thăm khám và tiến hành điều trị.

Các phương pháp điều trị bệnh trĩ ngoại

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tình trạng của từng trường hợp bệnh cụ thể, các phương pháp điều trị bệnh trĩ ngoại thường được sử dụng bao gồm:

Biện pháp chăm sóc tại nhà

Trong thời gian sử dụng thuốc bạn cần áp dụng thêm một số biện pháp tại nhà để kiểm soát, làm giảm triệu chứng và đẩy nhanh quá trình phục hồi bệnh. Cụ thể các biện pháp có thể làm là:

☛ Ngâm rửa hậu môn trong nước ấm: Ngâm hậu môn trong nước ấm là một trong những biện pháp giúp cải thiện triệu chứng đau rát, ngứa ngáy, tiết dịch ở hậu môn được cải thiện nhanh chóng. Bởi vì, nhiệt độ cao của nước ấm sẽ cải thiện hoạt động lưu thông của hệ thống tĩnh mạch, đồng thời làm dịu cảm giác đau. Sau khi ngâm nước ấm, bạn nên sử dụng khăn bông mềm để lau khô vùng hậu môn, tránh tình trạng ẩm ướt tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

☛ Chườm đá lạnh: Nhiệt độ lạnh làm tê tĩnh mạch, làm giảm bớt đau rát ở hậu môn và hạn chế tiết dịch nhày, sưng tấy búi trĩ. Vì thế để cải thiện tình trạng, bạn có thể sử dụng túi đá chườm lên vùng hậu môn vài lần mỗi ngày tùy theo điều kiện của mỗi người, mỗi lần 10 phút.

☛ Điều trị trĩ bằng một số bài thuốc dân gian: Ngoài các phương pháp thông thường trên, các bạn còn có thể áp dụng chữa trị bằng các bài thuốc dân gian như: lá lốt, ngải cứu, diếp cá, cúc tần… được áp dụng khá phổ biến, có hiệu quả.

Nếu như việc sử dụng các loại thảo dược khiến bạn mất quá nhiều thời gian để chuẩn bị, bạn có thể sử dụng loại dược phẩm có sẵn như Cotripro giúp làm co búi trĩ.

Cotripro Gel là sản phẩm đầu tiên được áp dụng công nghệ chiết dược liệu tiên tiến, tác động tại chỗ trực tiếp lên vùng có búi trĩ. Bạn sẽ cảm nhận được sự dịu da đối với vùng da bị viêm nhiễm, nóng rát ngay từ những lần đầu sử dụng. Dùng lâu dần, Cotripro giúp săn se da, dịu mát da và co búi trĩ hiệu quả.

Các hoạt chất trong sản phẩm Cotripro được chiết xuất từ các loại thảo dược thiên nhiên như cúc tần, lá lốt, ngải cứu, lá sung, nghệ…

• Hoạt chất Quercetin trong Cúc tần giúp làm chống viêm, bảo vệ búi trĩ khỏi vi khuẩn gây viêm.
• Tinh chất Nghệ tác động hiệp đồng với chất Piperin trong Lá lốt giúp tiêu diệt vi khuẩn, làm lành vết thương.
• Hoạt chất Yomogin trong Ngải cứu giúp co mạch từ đó săn se búi trĩ. Kết hợp với lá Sung làm tăng sức bền trong thành mạch, ngăn chặn việc dãn các tĩnh mạch quá mức, từ đó ngăn bệnh trĩ tái phát.
• Đặc biệt hệ Gel Polycrylate crosspolymer giúp các dược chất giải phóng nhanh và thấm sâu để tăng hiệu quả.

Cotripro còn có dạng viên uống tiện dụng, được bổ sung thêm Slippery Elm và Tumeropine, tác động sâu vào bên trong, làm tăng sức bền thành mạch, co búi trĩ và ngăn ngừa các nguy cơ tái phát.

➤ Tham khảo thêm tại: Cách chữa bệnh trĩ theo dân gian

Sử dụng thuốc chữa trĩ ngoại

Để điều trị trĩ ngoại và kiểm soát các triệu chứng của bệnh, bác sĩ chuyên khoa có thể kê cho bạn đơn thuốc chứa một trong những loại thuốc điều trị sau:

• Thuốc giảm đau: Những loại thuốc giảm đau có thể được sử dụng trong thời gian điều trị bệnh trĩ để làm giảm cảm giác đau, điển hình như Paracetamol, Ibuprofen.
• Thuốc chống viêm: Có tác dụng ngăn ngừa tình trạng chảy máu do trĩ cũng như hiện tượng sưng nề, viêm nhiễm tại vùng tổn thương.
• Thuốc đặt hậu môn: Nếu bạn bị trĩ do táo bón, bạn có thể được yêu cầu sử dụng các loại thuốc đặt hậu môn để làm mềm phân, hạn chế táo bón.
• Thuốc làm bền thành mạch: Một số loại thuốc uống chứa rutin có tác dụng làm bền thành mạch, hạn chế đại tiện ra máu.
• Thuốc bôi trĩ: Thuốc bôi trĩ được chỉ định cho hầu hết những trường hợp mắc bệnh trĩ ngoại. Loại thuốc này có tác dụng làm co búi trĩ, kháng viêm, chống nhiễm khuẩn. Đồng thời cải thiện triệu chứng đau rát và ngứa ngáy cho bạn. Thuốc có thể chứa thành phần hóa dược, chiết xuất thảo dược hoặc kết hợp.

Các phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật điều trị trĩ ngoại được chỉ định cho những trường hợp bệnh trở nên nghiêm trọng ở giai đoạn trĩ độ 3 – 4, búi trĩ ngoại có kích thước lớn, sưng tấy, đau rát và thất bại khi điều trị bệnh trĩ bằng phương pháp nội khoa. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Một số kỹ thuật hiện đại thường được sử dụng nhiều tại các cơ sở y tế lớn nhỏ có thể kể đến như:

• Phương pháp HCPT: Đây là một phương pháp cắt trĩ bằng sóng cao tần. Phương pháp này có tác dụng ức chế hoạt động của mạch máu và những tế bào thông qua sự sinh nhiệt đông. Từ đó giúp cản trở quá trình nuôi dưỡng búi trĩ, khiến búi trĩ suy yếu và được cắt bỏ dễ dàng.
• Phương pháp phẫu thuật LONGO: Phương pháp điều trị này dựa trên nguyên lý kéo búi trĩ về vị trí bình thường, triệt tiêu mạch nuôi để búi trĩ nội rụng một cách tự nhiên.
• Phương pháp Milligan – Morgan: Milligan – Morgan là thủ thuật xâm lấn tối thiểu tại hậu môn, cắt riêng lẻ từng búi trĩ và chỉ để lại mảnh da và niêm mạc rồi khâu lại như bình thường.

Một số lưu ý cho người có bệnh trĩ ngoại

Lối sống sinh hoạt và ăn uống không hợp lý chính là một trong những nguyên nhân gây bệnh và làm cho các triệu chứng của bệnh tiến triển nặng hơn. Chính vì vậy, bổ sung một chế độ dinh dưỡng lành mạnh và sinh hoạt khoa học có thể giúp giảm nhanh các triệu chứng, ngăn chặn bệnh tiến triển nặng, hạn chế biến chứng và ngăn ngừa bệnh lý tái phát. Bạn hãy chủ động chăm sóc cho người bệnh trĩ ngoại theo những lưu ý sau:

• Tăng cường bổ sung chất xơ từ rau xanh và trái cây tươi vào chế độ ăn mỗi ngày để ngăn ngừa táo bón, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đồng thời, hạn chế thức ăn cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ và gia vị.
• Mỗi ngày uống khoảng 2 – 2.5 lít nước, nước có thể từ nước lọc, nước ép trái cây, sữa và hạn chế sử dụng cà phê, trà đặc và rượu bia.
• Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày vừa giúp tăng cường sức khỏe, điều hòa nhu động ruột và cải thiện tuần hoàn máu. Từ đó, giúp hạn chế và ngăn ngừa chứng tiêu chảy, táo bón,… Hạn chế luyện tập các bộ môn thể thao có cường độ mạnh và tránh mang vác, vận động nặng.
• Những người có nguy cơ hoặc đang bị béo phì nên có biện pháp điều chỉnh cân nặng phù hợp nhằm giảm áp lực lên khu vực hậu môn – trực tràng.
• Tập thói quen đi đại tiện theo giờ, đi đại tiện khi có nhu cầu và hạn chế thói quen nhịn đi tiêu. Luôn giữ cho vùng hậu môn sạch sẽ.
• Điều trị các bệnh lý làm tăng nguy cơ hình thành trĩ ngoại như tiểu đường, gút, suy giãn tĩnh mạch,…
• Giữ một trạng thái tâm lý ổn định, tránh căng thẳng, stress cũng là cách ngăn ngừa bệnh trĩ hiệu quả

Lời kết

Bệnh trĩ ngoại là căn bệnh khá phổ biến hiện nay nhưng bệnh hoàn toàn có thể điều trị được. Với những thông tin đã chia sẻ trong bài viết trên đây hy vọng bạn đọc có cái nhìn tổng quan về bệnh để có thể sớm phát hiện, ngăn ngừa và điều trị bệnh trong thời gian sớm nhất. Ngay khi phát hiện các biểu hiện bất thường được đề cập trong bài viết, độc giả hãy nhanh chóng thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và hướng dẫn tận tình. Chúc bạn luôn khỏe mạnh và bình an!